Καψάλης, Χρήστος

I

(Μεσολόγγι; – Μεσολόγγι 1826). Αγωνιστής του 1821. Καταγόταν από οικογένεια προυχόντων. Ήδη από νεαρή ηλικία αναμείχθηκε στα κοινά της τουρκοκρατούμενης πόλης και υπήρξε από τους πρωτεργάτες της Επανάστασης στο Μεσολόγγι. Διέθεσε ολόκληρη την περιουσία του υπέρ του πολιορκημένου Μεσολογγίου. Μόλις έφτασε ο λόρδος Βύρων στο Μεσολόγγι, του παραχώρησε ένα από τα σπίτια του, όπου έμεινε ο ποιητής έως τον θάνατό του. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας πολιορκίας του Μεσολογγίου, επέδειξε μεγάλη δραστηριότητα. Εμψύχωνε τους αγωνιστές στα διαλείμματα των μαχών, επισκεύαζε τους προμαχώνες και στο σπίτι του ήταν αποθηκευμένη μεγάλη ποσότητα πυρίτιδας. Στο τελευταίο πολεμικό συμβούλιο, το οποίο έγινε στις 8 Απριλίου 1826 (εκεί όπου σήμερα βρίσκεται ο ναός της Αγίας Παρασκευής) και αποφασίστηκε η Έξοδος, τέθηκε το ερώτημα τι θα γίνονταν τα γυναικόπαιδα, οι γέροι και οι τραυματίες. Ο Κ. δήλωσε ότι θα κλεινόταν σπίτι του με όλους όσοι δεν μπορούσαν να φύγουν και –στην κατάλληλη στιγμή– θα το ανατίναζε. Πραγματικά, τη νύχτα της Εξόδου συγκεντρώθηκαν στο σπίτι του περίπου 400 γυναικόπαιδα και γέροι και, τη στιγμή που οι Τουρκοαιγύπτιοι κύκλωσαν το σπίτι και ήταν έτοιμοι να μπουν, ο Κ. έριξε έναν αναμμένο δαυλό στην πυρίτιδα και μαζί τους τινάχτηκαν στον αέρα περίπου χίλιοι Τουρκοαιγύπτιοι. Η πράξη αυτή υμνήθηκε από Έλληνες αλλά και από ξένους ποιητές. Το 1926 στήθηκε προτομή του Κ. στο Ηρώο του Μεσολογγίου. Εξάλλου, ο δήμος της πόλης, στον εορτασμό της εκατονταετηρίδας της εθνικής ανεξαρτησίας, έκοψε χρυσά, αργυρά και χαλκά αναμνηστικά μετάλλια. Στη μία τους όψη απεικονιζόταν η ανατίναξη και στην άλλη υπήρχε χαραγμένη η φράση «Το Μεσολόγγι προς το ολοκαύτωμα του Χρήστου Καψάλη 1826-1930».

Ο αγωνιστής του 1821 Χρήστος Καψάλης.

II

(Μεσολόγγι 1850 – 1918). Δικαστικός. Ήταν εγγονός του ομώνυμου ένδοξου ήρωα του Αγώνα. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και επιδόθηκε από νεαρή ηλικία στο δικηγορικό επάγγελμα. Το 1882 διορίστηκε εισαγγελέας. Πολύ σύντομα όμως έγινε αντεισαγγελέας εφετών και εφέτης, από το 1903 αρεοπαγίτης και από το 1911 πρόεδρος του Αρείου Πάγου. Κατά την περίοδο του εθνικού διχασμού (1916) ο Κ. αρνήθηκε να πάρει μέρος στην κυβέρνηση Σπυρίδωνος Λάμπρου. Έγραψε την ενδιαφέρουσα νομική μελέτη Περί αγοραπωλησίας εν τω Ρωμαϊκώ δικαίω.

Ο νομομαθής Χρήστος Καψάλης.